Prawidłowy słuch u dziecka to jeden z najważniejszych elementów warunkujących właściwy rozwój niemowlęcia, w tym mowy, przyswajania wszelkich informacji oraz funkcjonowania w grupie. U noworodka, który urodził się w planowanym terminie słuch powinien być już całkowicie wykształcony. Małe dziecko co do zasady reaguje na dźwięki. Jak sprawdzić czy niemowlę słyszy? Jakie badania wykonać? Jak wygląda leczenie niedosłuchu?
Jak sprawdzić czy dziecko słyszy?
Warto wiedzieć, że w pierwszych kilku dobach po urodzeniu noworodek zostaje poddany badaniom przesiewowym słuchu. Odbywa się to w szpitalu, zawsze przed wypisaniem matki z dzieckiem do domu. Jest to standardowa procedura, która dotyczy wszystkich maluchów. Jeżeli wynik badania będzie pozytywny, a rodzice w dalszych tygodniach czy miesiącach będą mieli wątpliwości co do jakości słuchu swojego dziecka, powinni wiedzieć, że jest kilka sposobów na domowe sprawdzenie, czy niemowlę słyszy. Głośne dźwięki powinny wywołać u dziecka na przykład zamknięcie lub nawet zaciśnięcie oczu, odruch Moro czy wybudzenie się ze snu. Warto również wiedzieć, że niemowlę w wieku od 4 do 6 miesięcy powinno już reagować zarówno na głos mamy, jak i taty, a kilka miesięcy później powinno usłyszeć wołanie, jak i szept z odległości ok. 2 metrów.
Uszkodzenie słucha u niemowlęcia – czynniki ryzyka
Najważniejszymi czynnikami ryzyka istnienia niedosłuchu u niemowląt są m.in.:
- obciążenia genetyczne (rodzice, rodzeństwo z niedosłuchem),
- przebyte choroby zakaźne przebyte w ciąży, np. różyczka, toksoplazmoza,
- zażywanie przez matkę w ciąży leków mogących uszkadzać słuch,
- wady wrodzone ucha,
- wady wrodzone twarzoczaszki,
- alkoholizm matki w ciąży,
- ciężko przebyta żółtaczka,
- niska masa urodzeniowa (poniżej 1,5 kg).
Nowoczesne formy leczenia niedosłuchu u niemowląt
XXI wiek obfituje w wiele form leczenia niedosłuchu u niemowląt. Kluczowe jest jednak jego wczesne rozpoznanie, bez względu na przyczynę. Nowoczesna technologia pozwala na znaczną poprawę słuchu nawet u tych niemowląt, u których niedosłuch osiągnął bardzo wysoki poziom. Leczenie może obejmować:
- aplikowanie specjalistycznych leków – szczególnie przy infekcjach uszu, nadmiernym wydzielaniu woskowiny,
- operację,
- aparaty słuchowe dla niemowląt,
- inne urządzenia wspomagające, np. pozwalające dziecku słyszeć w hałaśliwych miejscach.
Dzięki zastosowaniu prawidłowej formy leczenia, uzależnionej od stopnia niedosłuchu oraz od potrzeb dziecka w danym momencie, jego ogólny rozwój oraz rozwój jego mowy będą wspomagane w znacznym stopniu. Aparaty słuchowe dla niemowląt potrafią nie tylko wzmocnić słyszane dźwięki, ale również odbierać niektóre z nich. Istnieje wiele rodzajów aparatów słuchowych dla dzieci – zarówno tradycyjne zauszne, jak i bardzo nowoczesne i dyskretne, bowiem umieszczone praktycznie całe w małym uszku dziecka. Dobór odpowiedniego aparatu musi być porozumieniem między lekarzem a rodzicami niemowlęcia z niedosłuchem.
Nowoczesnym rozwiązaniem wśród dzieci, dla których aparaty słuchowe okazują się niewystarczające, są tak zwane implanty ślimakowe, które chirurg umieszcza w uchu wewnętrznym małego pacjenta, wysyłające sygnały dźwiękowe od razu do nerwu słuchowego.
Pamiętajmy również, że u dzieci, u których wystąpił niedosłuch, niezależnie od jego stopnia, może być potrzebna indywidualna terapia mowy. Dotyczy to szczególnie dzieci, u których dość późno wykryto wadę słuchu, przez co przed dłuższy czas słyszały niewyraźnie, nieprawidłowo bądź w sposób zniekształcony.
Niedosłuch u dziecka – objawy
Najczęściej występującym objawem nieprawidłowego słyszenia jest brak reakcji na mowę oraz inne dźwięki. Również dzieci, które ukończyły 6. miesiąc życia, a jeszcze nie gaworzą oraz dzieci, które nie wypowiadają pierwszych słów w wieku około 12 miesięcy powinny zostać skonsultowane laryngologicznie. Jeżeli zaś chodzi o starsze dzieci, rodziców zaniepokoić powinno zbyt głośne mówienie oraz słuchanie radia czy oglądania telewizji głośniej niż otoczenie.
Warto przyjrzeć się swojemu dziecku pod tym kątem, a w razie jakichkolwiek wątpliwości, zasięgnąć opinii specjalisty, który powinien rozwiać wszystkie wątpliwości. I trzeba pamiętać, że nowoczesne rozwiązania pozwalają dziecku z niedosłuchem normalnie funkcjonować w społeczeństwie.
